Doedelzakspeler op de Hei

Jaco Koster, muzikale ondernemer

ERMELO – Regelmatig staat er een doedelzakspeler te spelen op de Groevenbeekse Heide, soms ook op de Ermelosche Heide. Niet om een concert te geven, maar ‘gewoon’ om te oefenen. Sinds kort is deze muzikant Jaco Koster ook ondernemer.

‘Jaco Koster, I presume?’ Ja, hij is het. De Ermelose doedelzakspeler staat te blazen op een grafheuvel op de Ermelosche Heide. De schaapskudde die enkele tientallenmeters verderop rustig staat te grazen, kijken niet op of om. Wel voorbij fietsende toeristen. Zij stoppen om te luisteren naar het karakteristieke geluid van de pipes. Koster is, zoals hij het zelf zegt, een zeer gepassioneerde doedelzakspeler. ,,Dat ik op de heide sta, is meer een praktisch iets. Het geluid van een doedelzak is wel 110 dB en dat wil je je buren niet aandoen. Daarnaast is het ook gewoon lekker rustig en kan ik gewoon m’n gang gaan.’’ Dat er af en toe toch publiek is, vindt Koster geen probleem. ,,Nee, op zich is het wel leuk als mensen komen luisteren. En als ze wat te vragen hebben, en dat doen ze meestal toch, geef ik ze ook antwoord. Maar, ik kom natuurlijk vooral om te oefenen.’’

Samson en Gert

Toen de kleine Jaco Koster een jaar of tien was, werd hij getroffen door de doedelzak tijdens een uitzending van Samson en Gert. ,,Ik werd meteen verliefd op het instrument, het land en alles wat daar bij hoorde.’’ Enkele jaren later mocht hij van z’n ouders op muziekles maar er was in de buurt geen muziekleraar die de doedelzak speelde. ,,Als alternatief heb ik toen twee jaar pianoles gevolgd. Wel leuk en goed voor de muziektheorie, maar het werd hem niet echt.’’ Hij stopte met actief muziek maken, maar de doedelzak bleef trekken. Koster: ,,Telkens als ik ergens de doedelzak tegen kwam, wilde ik een tijdje blijven kijken en genoot ik er van. Toen ik vervolgens in Zwolle voor docent geschiedenis ging studeren, kwam ik in een muziekwinkeltje in Zwolle een practise chanter (oefenfluit) tegen en heb deze gekocht.’’ Ondanks zijn fascinatie voor die muziek en uren oefenen kwam hij er niet ver mee. ,,Hoe enthousiast ik ook was, ik kwam er niet ver mee. Veel bleef onduidelijk, en hoewel ik regelmatig speelde, klonk het nergens naar.’’

Droom

In 2009 hoorde Koster de band Friends of the Pipes spelen op strand Horst en besloot lid te worden. ,,De maanden die daarop volgden, concentreerde ik me volledig op het leren van doedelzakspelen. Ik nam zelfs een pauze in mijn studie,’’ vertelt de enthousiaste Koster. ,,Door veel oefenen en hard werken ging ik zeer snel vooruit. Voor mij was het een droom die uit kwam, en die motivatie dwong me om door te blijven gaan.’’ In de jaren daarop volgend leerde Koster veel over het instrument en de muziek en begon zelfs les te geven in de band. Op een gegeven moment was Koster uitgeleerd bij de band en besloot hij lessen te gaan volgen in de bakermat van de doedelzakmuziek: Schotland. ,,Sinds 2013 ga ik elk jaar naar Glasgow om daar lessen te nemen en examens af te leggen. Ik doe dit bij de College of Piping in West End. Dit is één van de twee hoog aangeschreven doedelzakcolleges in Glasgow. Elk jaar oefen ik thuis mijn materiaal, en verblijf dan een week in Glasgow. Een week lang krijg ik les en zo heb ik de kans om de laatste puntjes op de i te zetten. Op de laatste dag doe ik dan examens.’’ Dit jaar heeft Jaco Koster besloten om van zijn hobby ook zijn beroep te maken. Hij geeft optredens door het hele land, zowel individueel als met de band. ,,Daarnaast geef ik les aan een aantal zeer gemotiveerde aspirant doedelzakspelers. Zie ook www.doedelzakmuzieknwv.nl

Kilt

Koster speelt altijd in traditionele kledij. Hoewel er verschillende kledingstijlen zijn, draagt hij overwegend de daily dress. ,,Het totale tenue is een heel dure aangelegenheid. De kilt met ruitpatroon (tartan) bijvoorbeeld is van wel 17 meter wol. Daarnaast heb ik speciale schoenen en kousen, een vestje en een sporran (tasje).’’ Uiteraard draagt Koster ook de zogeheten Sgian Dubh, de kleine dolk die in de kous gestoken zit. De kleding is een grote kostenpost voor Koster, hoe traditioneler, hoe duurder. ,,De jassen zijn bijvoorbeeld helemaal op maat gemaakt, dus je begrijpt wel dat dit kostbaar is. Ik probeer dan ook elke keer wat meer aan te schaffen, kosten een beetje spreiden, dus.’’ Het blijft wel de vraag wat hij onder z'n kilt aan heeft. Zou het...?